نویسنده: ملاکی نبی
هدف: دعوت از جامعة دلسردی که بعد از اسارت در سرزمین وعده زندگی می‌کردند به تجدید ایمان‌شان، از طریق اعلام آمدن داوری ماشیح.
تاریخ: ۴۵۸-۴۳۳ قبل از میلاد.
حقایق کلیدی:
- مردم اسرائیل در سال‌های آخر عهد عتیق توسط گناه به فساد کشیده شده بودند.
- خدا بخشش گناهان را به قوم خود ارائه کرد.
- خدا وعده داد که ماشیح برای پالودن قوم می‌آید.
- شریر داوری خواهد شد و عادل در داوری آینده پاداش خواهد گرفت.
نویسنده:
نویسنده بودن ملاکی محل بحث است. محققین بر این اساس که آیا لفظ «ملاکی» یک اسم است یا یک عنوان، به دو گروه تقسیم شده‌اند. هم نسخة تارگوم (Targum) آرامی و هم ترجمة هفتادگان (ترجمة یونانی عهد عتیق) به چیزی بیش از یک اسم اشاره می‌کنند. اولین ترجمه ملاکی را به عنوان عزرا می‌شناساند و ترجمه‌های بعدی «توسط ملاکی» را «توسط دست فرشته‌اش» (یا پیامبر) ترجمه می‌کند. استدلالات اصلی علیه دیدگاه «ملاکی» به عنوان اسم شخص نبی، فقدان اطلاعات دقیق در مورد پدر او و اشاره نشدن به محل تولدش است. به هر روی، اینها دلایل قانع‌کننده‌ای برای رد کردن «ملاکی» به عنوان یک اسم شخصی نیستند. در تمام کتاب‌های نبوتی دیگر، یک اسم شخصی وجود دارد و همین باعث می‌شود وقتی این کتاب را می‌خوانیم همین انتظار را داشته باشیم. تقریبا در مورد همة انبیا، بسیار کم از شرایط شخصی‌شان آگاهیم. «ملاکی» یعنی «پیامبر من» و پیامی که او آورده بود از طرف خدا بود (عاموس ۳: ۷).
زمان و مکان نگارش:
ملاکی در حدود زمان عزرا و نحمیا تاریخ‌گذاری شده است. تاکید ملاکی بر شریعت (ملاکی ۴: ۴) خدمت عزرا برای بازگرداندن برتری و قدرت شریعت را در بر دارد (عزرا ۷: ۱۴، ۲۵-۲۶؛ نحمیا ۸: ۱۸). اشاره کردن به حاکم (ملاکی ۱: ۸) کتاب را در زمان امپراتوری پارس قرار می‌دهد. بر اساس این مدرک برخی کتاب را بین آمدن عزرا (۴۵۸ ق. م) و نحمیا (۴۴۵ ق. م) تاریخ‌گذاری می‌کنند. برخی دیگر ملاکی را در حدود ۴۳۳ ق. م بین دو ملاقات نحمیا از اورشلیم قرار می‌دهند. هرچند برخی مفسران نبوت‌های یوئیل را بعد از این زمان قرار می‌دهند، اما به احتمال زیاد ملاکی آخرین پیامبر عهد عتیق بوده است.
اگرچه ما نمی‌توانیم بیش از این در مورد تاریخ دقیق خدمت ملاکی مطمئن باشیم، شرایط و مشکلاتی که عزرا و نحمیا با آنها مواجه بودند در ملاکی هم ظاهر می‌شوند. هر سة آنها علیه ازدواج با زنان خارجی صحبت کرده‌اند (برای مثال، ملاکی ۲: ۱۱-۱۵؛ نحمیا ۱۳: ۲۳-۲۷)، غفلت از ده‌یکِ عهدعتیق را محکوم کرده‌اند (برای مثال، ملاکی ۳: ۸-۱۰)، کارهای شریرانة کاهنان فاسد را تنبیه کردند (برای مثال، ملاکی ۱: ۶-۲: ۹؛ نحمیا ۱۳: ۷-۸)، و افراد را به خاطر گناهان اجتماعی‌شان مورد نکوهش قرار دادند (برای مثال، ملاکی ۳: ۵؛ نحمیا ۵: ۱-۱۳). رویکرد اصلی عزرا و نحمیا به این مشکلات همراه با نقشة اصلاح و احیا بود، در حالیکه استراتژی ملاکی روبرو کردن آنها با نبوتی بود که از خداوند دریافت می‌کرد؛ احتمالا برای اینکه از انبیای معاصر خود حمایت کند.
هدف و مشخصات:
عهد یکی از موضوعات برجسته در ملاکی است. چهار ارجاع صریح به عهد وجود دارد: عهد لاوی (۲: ۴- ۹)، عهد پدران (ملاکی ۲: ۱۰)، عهد ازدواج (ملاکی ۲: ۱۴)، و رسول عهد (ملاکی ۳: ۱). علاوه بر این ارجاعات صریح، کتاب با عهد محبت خداوند آغاز می‌شود (ملاکی ۱: ۲-۵). جدیتِ بی‌کفایتی و بی‌ایمانی‌‌ِ کاهنان، در فساد تدریجی ایمان مردم عادی که عهد را (ملاکی ۲: ۱۰) با گسست ایمان در ازدواج‌شان (ملاکی ۲: ۱۱، ۱۴) و در روابط اجتماعی و اقتصادی‌شان بی‌حرمت کرده بودند، دیده می‌شود. تا وقتی که توبه نمی‌کردند (ملاکی ۳: ۷) زیر لعنت عهد خدا قرار می‌گرفتند (ملاکی ۳: ۹؛ لاویان ۲۶: ۱۴-۴۶؛ تثنیه ۲۸: ۱۵-۶۸).
روی صحبت ملاکی با افراد ناامید، دلسرد و شکاکی بود که تجربة ایمان آنها با درک‌شان از عصر مسیحایی بعد از تبعید متناقض بود. به جای پیروزی در جنگ و وفور نعمت در طبیعت، آنها فقر، خشکسالی و بدبختی را تجربه کردند. کلام ملاکی با افرادی صحبت می‌کند که نسبت به وعده‌های خدا دیرباور بودند و به همین خاطر، به تعهدشان برای زندگی در پرتو این وعده‌ها و خدمت خداوند با تمامی دل‌شان، بی‌تفاوت بودند. این کتاب شاید به عنوان یک کتاب پرسش و پاسخ برای زمان‌هایی که شک و ناامیدی وجود دارد و در طی آن کلیسا در وسوسة رها شدن از قید خدای عهدش است، به کار گرفته شود. خدمت این نبی به افروختن چراغ ایمان در افراد ناامید از طریق یادآوری کردن محبت برگزیدة خدا (ملاکی ۱: ۲) و قرار دادن وظایف مداوم عهد در مقابل آنهایی که حقیقتا خدا را می‌شناختند، بود (ملاکی ۳: ۱۶-۱۸).
مسیح در ملاکی:
کتاب ملاکی به دو روش مسیح را مورد اشاره قرار می‌دهد. در شرایط کلی، ملاکی بازگشته‌ها را به توبه دعوت می‌کند تا بتوانند برکاتی را که خدا به قومِ در تبعید خود وعده داد، دریافت کنند. مسیح هم به همین شکل، دعوت به توبه می‌کند تا یک بقیة وفادار بتواند همان برکات را دریافت کند (مرقس ۲: ۱۵). به همین دلیل، یعقوب دعوت ملاکی به توبه را در زندگی روزانة ایمانداران به کار می‌برد (یعقوب ۴: ۸، مقایسه کنید با ملاکی ۳: ۷). علاوه بر این ملاکی پیشگویی کرده بود که پرستش خدا به همة ملل گسترش پیدا خواهد کرد (ملاکی ۱: ۱۱)، و مسیح و رسولانش درِ نجات را به شکلی که هرگز پیش از آن وجود نداشت، به روی امت‌ها باز کردند (اعمال ۱۰: ۹-۴۸؛ افسسیان ۲: ۱۱-۱۳).
تمرکز مسیحایی خاص دیگری نیز در کتاب ملاکی به چشم می‌خورد. نبی پیشگویی کرده بود که احیای قوم خدا از طریق کار «رسول عهد» صورت می‌گیرد (ملاکی ۳: ۱)، کسی که ایلیای نبی پیش از او می‌آید (ملاکی ۴: ۵، ملاکی ۳: ۱-۲). عهد جدید به طور خاص عیسی را آن رسول و یحیای تعمیددهنده را آن کسی می‌داند که قبل از او آمد و با جرأت و قدرت ایلیا خدمت کرد (متی ۱۱: ۱۴؛ ۱۷: ۱۰-۱۲؛ لوقا ۱: ۱۷). عیسی معبد را پاک کرد (یوحنا ۲: ۱۴-۱۷) همانطور که نبی پیشگویی کرده بود (ملاکی ۳: ۱، ۳) و زمانی که در جلال بازگشت کند، قوم خدا و پرستش آنها را کاملا پاک خواهد کرد (مکاشفه ۲۱: ۲۲- ۲۷).
